De aanbidding van het Lam Gods van Jan van Eyck uit 1432 wordt beschouwd als een hoogtepunt in de 15de-eeuwse Vlaamse schilderkunst. Het is bedacht als altaarstuk voor de Vijdkapel in de Sint-Braafkathedraal in Gent. Het uit twaalf panelen bestaande schilderwerk komt binnen de sfeer van deze historische kathedraal natuurlijk perfect tot zijn recht. Voor het behoud van het kunstwerk is deze locatie niet ideaal.
Gebouwen die onderhevig zijn aan seizoensinvloeden, waar temperatuur, daglicht en luchtvochtigheid continu fluctueren, vormen een enorm risico. Het kunstwerk simpelweg in een vitrine plaatsen is niet voldoende. Wat zijn de beschermende prestaties van een dergelijke vitrine? Nee, dit vraagt om creatief ingenieurswerk voor een middeleeuws meesterwerk!
De vitrine voor het Lam Gods werd ontworpen als een robuuste klimaatkamer voor het veelluik. De vitrine, 6 m hoog en 100 m3 groot, staat opgesteld in de Sacramentskapel. Dat is de grootste, meest oostelijke kranskapel in de kooromgang van de Gentse Sint-Baafskathedraal en maakt deel uit van het parcours in het nieuwe bezoekerscentrum. In de vitrine staat het retabel op een altaar. Het hangt op aan een stalen draagstructuur, die pneumatisch gestuurd is om de beweging van de zijpanelen mogelijk te maken zonder dat kosters binnengaan in de vitrine. Elke ochtend en avond wordt het veelluik langzaam geopend en gesloten, een magisch moment dat de middeleeuwers maar weinig mochten meemaken. Er zijn grote inbraakveilige deuren waardoor een vlotte evacuatie van de houten panelen bij calamiteiten mogelijk is.
Het ontwerp was een langdurig multi-disciplinair proces om een goed evenwicht te vinden tussen het comfort van de bezoekers, de klimaateisen, de erfgoedaspecten, de religieuze context, en de randvoorwaarden van de ontwerpers en de bouwers van de vitrine. De Vlaamse topstukkenraad waakt over de goede bewaaromstandigheden en formuleerde de randvoorwaarden voor de strakke klimaatomstandigheden voor de conservatie. De kathedraal wordt niet verwarmd en de temperatuur in de onverwarmde kathedraal daalt in de winter tot 2 °C. Door de prachtige gekleurde glas in loodramen valt uitbundig zonlicht in de Sacramentskapel binnen. Het is een hele uitdaging om onder deze niet-museale omstandigheden de klimaateisen van de topstukkenraad te halen.
Het felle licht doorheen de glas-in-lood ramen kan met gordijnen afgeschermd worden zodat de bezoekers onder ideale omstandigheden kunnen genieten van alle details van het kunstwerk. De kleurechttheid van de inbraakwerende beglazing zorgt voor een waarheidsgetrouwe kleurwaarneming. Het zijn ook deze verwarmde glaspanelen die de vitrine op de gewenste temperatuur brengen. De hoge kleurechtheid van de kunstverlichting draagt bij tot de indrukwekkende ervaring van het topstuk in de religieuze context van de kathedraal. In de vitrine is een innovatief passief temperatuur- en vochtbufferend systeem aangebracht dat de klimaatschommelingen in de vitrine ook dempt, ook bij het falen van het actieve klimaatsysteem.